grażyna smalej OCEAN UROJONY
6 kwietnia – 11 maja 2025
Dworek Sierakowskich w Sopocie
kuratorka Mariola Balińska

Wystawa „Ocean Urojony” to pokaz prac malarskich Grażyny Smalej, która ukazuje różne sposoby widzenia i interpretacji morza. Zawarte w tytule słowo „ocean” nie jest przypadkowe – to celowy zabieg, nawiązujący do współczesnych trendów w nauce, które traktują morza i oceany jako jeden połączony system. Z tej perspektywy tytułowy „Ocean” staje się metaforą postrzegania natury jako nierozerwalnego systemu połączeń, w którym wszystkie elementy przyrody, zarówno ożywione, jak i nieożywione współistnieją ze sobą. Przywołane w tytule słowo „urojony” posiada wiele znaczeń, ale w tym przypadku odwołuje się do pierwotnego znaczenia słowa „rój”, które oznacza stan ruchu, rojenia się i zmienności, także bieg rzeki, zdrój i gromadę pszczół. W tym kontekście „urojony” odnosi się do zwielokrotnionych odbić światła, które migoczą i wibrują, tworząc iluzję żywego organizmu. Urojenie jednocześnie może odnosić się do artystycznej wizji, subiektywnego doświadczenia, iluzji lub fantasmagorii. Na ekspozycji znajdują się prace, na których morze i horyzont przedstawione są niezwykle realistycznie, na innych płótnach plama barwna zostaje rozbita na drobne punkty, tworząc optyczne złudzenie, które ukazuje wodę jako znajdującą się ruchu abstrakcyjną materię. Artystka uważnie obserwuje morze, analizuje jego różne oblicza, uzależnione od pór dnia oraz zmienności warunków pogodowych. Malarka koncentruje swoją uwagę na odbiciach światła, które mogą przywodzić na myśl galaktyki i gwiazdozbiory odbijające się na powierzchni wody. Jej malarstwo przepełnione jest nieustanną wibracją kolorów wciągającą widza i pozwalającą poczuć mistyczne połączenie z oceanem wraz z jego kojącą i uzdrawiającą mocą.

Mariola Balińska 23.03.2025, Gdańsk

Istnieją Roje Akwarydów, Leonidów, Perseidy, roje meteorytów, roje pszczele, gwiazdy i ich światło, w nieustannym ruchu, rojeniu, pulsujące zdroje, praca światła i wody, nurty, wiry, fale rzek i oceanu, nieskończone poruszenie, cyrkulacja, napędzana wiatrem, pływami, obrotami Ziemi, Słońcem i różnicą, transport energii, ciepła, materii i organizmów, ruch wokół osi, przyciąganie, odpychanie, grawitacja Księżyca, która miesza wodę, parowanie i deszcz. Istnieje kwazar w konstelacji Rysia a w jego centrum ogromna czarna dziura pożerająca materię. Czarną dziurę otacza woda, której jest 140 bilionów razy więcej niż wody w ziemskim oceanie. To ponad 120 miliardów lat świetlnych stąd. Czas nie istnieje, mówią fizycy. Stoję na plaży w Sopocie, rano, patrzę na gwiazdy na tafli oceanu, rozbłyskują na liniach na ułamki sekund, piszą na lustrze zmarszczonym wiatrem. Czytam, przepisuję, przetwarzam na dwuwymiarowy iluzyjny obraz, niematerialne światło w materialny pigment bieli tytanowej, żółcieni, vermilionu, aurypigmentu, sieny palonej, błękitu pruskiego, ultramaryny, kobaltu, magenty, turkusu, zieleni Veronesa…- to trudne wyzwanie, dużo psuję, szukam sposobu jak to świecenie pomnożyć, jak zatrzymać, by to co zobaczone trwało, by roiło się światło poza czasem, który, jak mówią fizycy, nie istnieje.

Grażyna Smalej, 23.03.2025, Hel

Grażyna Smalej (ur. 1976 r.) absolwentka Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (dyplom z wyróżnieniem - 2001 r.). Zdobyła Grand Prix Ministra Kultury w Konkursie na Obraz dla Młodych Malarzy im. Mariana Michalika (2001 r.). Była finalistką Biennale Malarstwa Polskiego Bielska Jesień (2003, 2011). Laureatka w konkursie Kobiecy Obraz Morza w 2024 r. Brała udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą, m.in. w Saatchi Gallery w Londynie (Continental Shift, 2014), w Lambertville w Stanach Zjednoczonych (May Day, 2015). Jej prace znajdują się w licznych kolekcjach muzealnych i prywatnych w Europie, w Stanach Zjednoczonych, Australii, Chinach i Japonii. W latach 2016-2020 tworzyła internetowy magazyn filozoficzno-kulturalny Nowa Orgia Myśli. Jest aktywistką, członkinią kolektywu Siostry Rzeki powołanego przez Cecylię Malik, organizującego m.in. happeningi na rzecz ochrony rzek w Polsce. W 2021 roku przeprowadziła się z Krakowa do Sopotu. W kolektywie występuje jako sopocki potok Swelinia.

kontakt: grazyna.smalej@gmail.com

wernisaż: 5 kwietnia 2025, godz. 18:00

Dworek Sierakowskich w Sopocie, ul. Józefa Czyżewskiego 12

Lista obrazów z cenami pod linkiem tutaj.